به گزارش «اخبار خودرو»،شمارگان سالانه تولید خودرو در کشور به کمتر از یکمیلیون خودرو رسیده و این در حالی است که مصرف و تقاضا برای این محصول سالانه در شرایط عادی بیشاز یکمیلیون و ۵۰۰هزار خودرو است. تنظیم طرح ساماندهی صنعت خودرو از سوی مجلس نهم اولین گام برای تامین نیاز متقاضیان این محصول در بازار بود که درنهایت به تصویب و ابلاغ «قانون ساماندهی صنعت خودرو» و در پی آن به آییننامه دولت برای واردات خودروهای زیر 20هزار دلار انجامید. بر همین اساس، امید قالیباف؛ سخنگوی وزارت صمت با اعلام اینکه در آذرماه امسال نخستین سری خودروهای وارداتی جدید به کشور میآیند، از واردات ۷۰هزار دستگاه خودرو به کشور معادل یکمیلیارد یورو در سال جاری خبر داده است. اما درعینحال، مباحثی نیز درخصوص مغایرت قانون مجلس و آییننامه دولت وجود دارد که به ممانعت از واردات خودروهای بالای 20هزار دلار و گره زدن بحث واردات به خودروسازان برمیگردد. از سوی دیگر، دولت نیز خواستار اصلاح قانون ساماندهی در بحث اسقاط بوده و در این خصوص یک لایحه دوفوریتی به مجلس ارسال کرده است. سیدرضا فاطمیامین، وزیر صمت در این خصوص گفته است: «در قانون ساماندهی خودرو، تولید به اسقاط متصل شده بود که نقص محسوب میشود، زیرا چنانچه خودرویی برای اسقاط نباشد، تولید متوقف خواهد شد.» وی افزود: «برای رفع این مشکل دولت لایحه دوفوریتی به مجلس ارائه کرد تا چنانچه به تشخیص وزارت صمت، عرضه و تقاضای گواهی اسقاط دچار مشکل باشد؛ یعنی معادل شمارهگذاری خودرو یا موتورسیکلت اسقاط صورت نگیرد، یک درصد قیمت فروش خودرو به صندوق ملی محیط زیست واریز شود و این مبالغ بهعنوان کمک سود یا یارانه به افرادی تعلق بگیرد که خودرو یا موتورسیکلت اسقاط میکنند.» درباره حواشی ابلاغ و اجرای قانون ساماندهی صنعت و آییننامه واردات خودرو با علی جدی، نایبرئیس کمیسیون صنایع مجلس و پویا عباسیان، فعال و کارشناس تجارت بینالملل گفتوگو کردهایم.
همین که واردات خودرو آغاز شود خوب است-علی جدی، نایبرئیس کمیسیون صنایع مجلس
چرا بهرغم اعلام آغاز واردات از آذرماه، امیدواریها نسبتبه تاثیر مثبت آن بر بازار خودرو کاهش یافته است؟
در سالهای گذشته موانع و مخالفتهای بسیاری در برابر آزادسازی واردات خودرو وجود داشت. از یکسو بانک مرکزی با استناد به محدودیت منابع ارزی عنوان میکرد که واردات خودرو تراز ارزی کشور را بر هم میزند. ازسویدیگر، مخالفان واردات بدون در نظر گرفتن ناکافی بودن تولید از نظر کمی و کیفی، اعتقاد داشتند چون ما تولیدات داخلی داریم، نیازی به واردات خودرو نداریم. اما سرانجام پس از چهار سال ممنوعیت، سرانجام واردات خودرو در بهار امسال بهصورت رسمی آزاد شد. هرچند پس از ابلاغ قانون واردات خودرو در اواسط خردادماه از سوی مجلس به دولت، قرار بود طی مدت یک ماه آییننامه واردات در هیات دولت نهایی شود، اما درنهایت این آیین نامه با تاخیر دو ماهه در هیات دولت به تصویب رسید. لغو ممنوعیت چهارساله واردات خودرو این امیدواری را ایجاد کرد که شاهد کاهش التهابات ناشی از این ممنوعیت در بازار باشیم. اما انتشار جزئیات آییننامه دولت، نظر بسیاری از فعالان و کارشناسان این حوزه را در مورد نتایج اجرای آن در بازار تغییر داد. زیرا دولت محدودیتهایی را درخصوص سقف قیمت و تیراژ واردات در نظر گرفته و خودروسازان را نیز در هماهنگیهای لازم برای انجام واردات دخیل کرده است.
اعمال محدودیت در سقف قیمت خودروهای وارداتی و پایین بودن تیراژ واردات، چه تاثیراتی را بر تنوع عرضه محصولات و ایجاد رقابت در بازار خودرو خواهد داشت؟
اعمال محدودیت باعث شده است در وارد کردن خودروهای باکیفیت و با مصرف سوخت پایینتر با مشکل مواجه شویم، اما درمجموع همین که واردات خودرو آغاز شود خوب است. زیرا تولیدات خودرو در کشور سالانه به کمتر از یکمیلیون خودرو تقلیل پیدا کرده، اما مصرف سالانه در کشور یکمیلیون و ۵۰۰ هزار خودرو است. تقاضای کاذب برای محصولات خودروسازان نیز به دلیل همین کمبودها و حاشیه سود ایجادشده بر اثر آن، به شکل روز افزون افزایش داشته است و باید این فاصله به نحوی جبران شود.
خودروسازان ایران بازارهای منطقهای خود را از دست دادهاند. برای احیای این سهم از بازارهای کشورهای همسایه چه پیشنهادی برای مدیران خودروسازیها دارید؟
صنایع بزرگ اگر بخواهند ماندگار شوند، باید در بازارهای جهانی حضور داشته باشند. مجلس نیز طی این چند سال به دو علت اصرار بر آزادسازی واردات خودرو داشته است که علت نخست آن جبران کسری و تامین نیاز داخلی کشور بوده و دوم اینکه اگر تولیدکننده داخلی میخواهد به تولید ادامه دهد، باید تولیدات خود را در معرض قضاوت مردم بگذارد و رقابت ایجاد شود تا مردم قدرت انتخاب باشند.
واردات خودرو در حد نیاز بازار در گرو احیای برجام است-پویا عباسیان، فعال و کارشناس تجارت بینالملل
آیا دستورالعمل وزارت صمت میتواند گره کور واردات خودرو را باز کند؟
اقدامات دولت در خصوص رفع ممنوعیت واردات خودرو قابل تقدیر است، اما نتیجه کار تا زمانی که مشکلات بینالمللی کشور حل نشوند، این مصوبه به واردات گسترده خودرو و مورد انتظار متقاضیان در بازار ختم نخواهد انجامید. زیرا تا محدودیتهای خارجی پابرجاست، نه با این آییننامه و نه با هر آییننامه دیگری، نمیتوان انتظار واردات خودرو در مقیاس گسترده را داشت.
درهرحال به نظر بــسیـــاری کــارشــناسان، اجــــراییشدن این آییننامه فینفسه از اهمیت بالایـــی برخودار است. به نظر شما نقاط قوت اجرای این دستورالعمل وزارت صمت چیست؟
بله؛ قطعا بی تاثیر نخواهد بود، اما درصورتیکه شرایط ارزی کشور به همین شکل ادامه پیدا کند و تحریمهای اقتصادی بهصورت کامل برداشته نشود، امکان واردات خودرو در حد نیاز بازار وجود نخواهد داشت و سایر صحبتهای مطرحشده در مورد اثرگذاری واردات بر بازار خودرو نیز بیمعنا خواهد بود. زیرا تا زمانی که بحران ارزی ادامه داشته و مساله برجام حل نشده باشد، دولت ارزی برای تخصیص به واردات خودرو نخواهد داشت. در نقطه مقابل، در صورت احیای برجام، کشور مازاد تجاری پیدا خواهد کرد که در این شرایط باید بخشی از آن را به واردات خودرو تخصیص دهد.
در چه صورت آزادسازی واردات خودرو میتواند بازار را تحت تاثیر پایدار خود قرار دهد؟
میگویند از آذرماه امسال تا آذرماه سال آینده، 70هزار خودرو وارد کشور میشود. اما با توجه به بودجه یکمیلیارد یورویی و نرخ کارخانه شرکتهای خودروسازی جهانی، واردات این تعداد خودرو ناممکن به نظر میرسد. به عقیده من، تنها با احیای برجام واردات خودرو به معنای واقعی آزاد میشود و انواع خودرو ازجمله خودروهای اقتصادی وارد کشور خواهد شد.